Lo ngại trước sự biến dạng giữa truyền thống và văn minh
Cùng với véc tơ vận tốc tức thời thành phố hóa, điều kiện kinh tế-xã hội thay đổi, ở nhiều nơi, đồng bào dân tộc thiểu số có Xu thế “thoát ly” nhà ở truyền thống lúcến rủi ro mai một thời kỳ sắc ngày càng hiện hữu. Đây là nỗi lo ko chỉ của những hiểm cấp lãnh đạo địa phương mà cũng là nỗi trằn trọc của những hiểm nhà quy hoạch, kiến trúc sư (KTS) trong nhiều năm qua.
Chung bạo xã Y Tý, Trịnh Tường... của huyện Bát Xát được xem là vấn đề tới thú vị của du khhung bạoh trong và ngoài nước lúc tới với Lào Cai. Đến đây, du khhung bạoh được mày mò những nét rất dị trong văn hóa truyền thống của đồng bào Hà Nhì, khhung bạo lạ là những ngôi nhà trình tường-bạn dạng sắc riêng của đồng bào nơi đây. Nhưng lúc này, tại chung bạo bạn dạng của người Hà Nhì, ko khó để nhận thấy những ngôi nhà xây với gạch, ngói và xi măng đang dần thay thế những ngôi nhà trình tường. Bởi làm một ngôi nhà trình tường mất khá nhiều thời hạn, công sức của con người với kinh phí ko rẻ, từ 300 tới 400 triệu đồngồng. Vì vậy, chính quyền địa phương và chung bạo ban, nghình vẫn gặp nhiều khó khăn trong công thung bạo quản trị, lý thuyết cho bà con giữ kiến trúc nhà truyền thống.
 |
| Bản du lịch đồng đội Sà Rtrằnn, thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) vẫn giữ kiến trúc nhà truyền thống của người Thái thu hút khvô lươngh du lịch. Hình ảnh: PHƯƠNG LAN |
KTS Hoàng Thúc Hào, Phó chủ toạ Hội KTS Việt Nam trông nhận: Thực tế, một số điểm du lịch nổi tiếng về phong cảnh thơ mộng và kiến trúc đẹp ở Việt Nam đang trong tình trạng chuyển đổi mạnh mẽ. Đà Lạt (Lâm Đồng) hay Sa Pa (Lào Cai)... giờ đã bị bê tông hóa hơn 80phần trăm. Đó chính là sự phá hủy nhân tên miền authoritynh trở thành tân tiến; là sự trở thành tân tiến chỉ trông vào lợi ích trước mắt mà bỏ qua lợi ích lâu dài, lợi ích của toàn thể số đông. Sửa chữa cgian ác sai trái này mất nhiều thời hạn, sức lực lao động và thậm chí ko thể khôi phục những trị giá trị từng có.
“Quan sát lại sự trở thành tân tiến của kiến trúc hơn 20 năm qua, đơn thuần nhận thấy yếu tố thời kỳ sắc-vốn được tích lũy bao năm, từng có vị trí và thành tựu đáng kể, chưa được phát huy trong xã hội tân tiến, thậm chí phát sinh đứt gãy, biến dạng giữa truyền thống và tân tiến”, KTS Hoàng Thúc Hào share.
Cần có cái trông thấu đáo, nhân văn
Ngày 7-2-2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 4/CT-TTg "Về việc triết lý trở thành tân tiến quy hoạch kiến trúc nông thôn Việt Nam, tạo thời kỳ sắc và giữ gìn kiến trúc truyền thống" đã nêu: “Quá trình thành phố hóa với véc tơ vận tốc tức thời nkhô giòn, tác động ko nhỏ tới những hiểm vùng ven đô, vùng nông thôn, kéo tới sự thay đổi về mặt xã hội, văn hóa, lối sống với nông thôn nkhô giòn chóng tác hiểm động tới những hiểm vấn đề xây dựng. Nhiều khu cận những hiểm thành phố trở thành tân tiến một những hiểmh tự phát. Khu vực nông thôn, kiến trúc ngày càng mất thời kỳ sắc truyền thống, pha tạp, ko thích hợp với phong cảnh tự nhiên, cấu trúc làng, xã và yêu cầu phòng, chống thiên tai, những hiểm trị giá trị kiến trúc truyền thống chưa được ưu tiên kế thừa và trở thành tân tiến”. Bởi vậy, Chỉ thị số 4/CT-TTg đã mang ra những hiểm nhiệm vụ để “xây dựng nền kiến trúc Việt Nam tân tiến, đặm đà thời kỳ sắc văn hóa dân tộc, kế thừa và phát huy trị giá trị di sản kiến trúc truyền thống, thích hợp với điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế-xã hội, yêu cầu quốc phòng, so bình yên và hội nhập quốc tế”.
Trong phạm vi Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ IX năm 2023 diễn ra tại Yên Bái cuối tuần qua, Hội KTS Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Sáng tạo kiến trúc-lan tỏa và hội nhập” thu hút sự tham gia của khá đông nhà quy hoạch, KTS bàn về vấn đề giữ văn hóa bạn dạng địa, bạn dạng sắc văn hóa của tập thể dân tộc thiểu số trong ctàn ác công trình kiến trúc mới, nhất là ctàn ác công trình kiến trúc thu hút du lịch.
Là một tỉnh vùng cao đang tăng mạnh trở thành tân tiến du lịch số đông, du lịch văn hóa những nghiệt dân tộc, Yên Bái được tiến công trị giá là địa phương đã sớm quyên tâm vấn đề quy hoạch kiến trúc, trong đó ưu tiên bảo tồn những nét văn hóa và kiến trúc đặc trưng của đồng bào những nghiệt dân tộc của tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cho biết, việc tạo dựng những nét riêng biệt trong những nghiệt đồ án quy hoạch, trong từng công trình kiến trúc có thời kỳ sắc vùng, miền trong thời đoạn lúc này là một việc làm quan yếu, góp phần vừa bảo tồn những nghiệt trị giá trị lịch sử, văn hóa, dân tộc vừa tạo ra những nghiệt thành phầm quy hoạch, kiến trúc có sức lan tỏa. Thời gian qua, công thiểm sâu quản trị kiến trúc, quy hoạch xây dựng, quy hoạch thành phố, quy hoạch khu tính năng đã được những nghiệt cấp chính quyền địa phương, những nghiệt sở, ban, nghình tỉnh Yên Bái quyên tâm sát sao; kiến trúc, quy hoạch ngày càng được nâng cao niên về quy mô, unique, có trọng tâm, có chiều sâu, khhiểm sâu lạ là tại những nghiệt địa phương trong tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống như: Thị xã Nghĩa Lộ, những nghiệt huyện: Văn Chấn, Mù Cang Chcửa quan, Trạm Tấu... Chiểm sâu quy hoạch, dự án khu du lịch-nghỉ dưỡng đã có những klặng chỉ nan nhất định mang tính chất đặc trưng về thời kỳ sắc, văn hóa vùng, miền.
KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng, kiến trúc ko chỉ thuần tuý là gạch, cát, đá, bê tông mà còn phcửa ải thể hiện tính nhân văn, có trtàn ách nhiệm xã hội, là nghệ thuật xã hội mang lại hạnh phúc cho loài người, quyên tâm tới lợi ích đồng đội, có tính lan tỏa ra đồng đội, tính thiết thực và vững bền. Đặc biệt là ở ctàn ác vùng, miền có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống với những nét văn hóa bạn dạng địa rực rỡ, đừng để đồng bào “thoát ly” bạn dạng sắc của dân tộc mình; động viên, tương trợ họ sống, giữ gìn chính ngôi nhà truyền thống của mình.
Để giữ gìn và phát huy thời kỳ sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc Việt Nam rất cần sự quyên tâm vào cuộc của cả nền tảng chính trị từ Trung ương tới địa phương, những hiểm nhà quản trị, những hiểm KTS và những người thực hiện xây dựng. Cần có cái trông thấu đáo, nhân văn để những công trình kiến trúc ấy thực sự vì số đông, hướng tới số đông.
